Ο όχλος όπου απαρτίζει την Ελλάδα, έχει την τάση να δέχεται ως ποιοτικό και αποδεκτό προϊόν, μόνο ότι προέρχεται από το εξωτερικό, αυτό περιλαμβάνει τα πολιτιστικά προϊόντα ταινιών, μουσικής και οποιαδήποτε άλλης καλλιτεχνικής δραστηριότητας. Ποια πιστεύεις ήταν η αρχή αυτού του προβλήματος και ποια τα βήματα που θα πρέπει να πάρει συλλογικά ο Ελληνικός Κινηματογράφος, ώστε να μην εκλείψει από την συνείδηση του Έλληνα;
Δεν θα' πρεπε να αντιμετωπίζουμε τα κινηματογραφικά πράγματα, εδώ ή αλλαχού, ως μεμονωμένα συμβάντα. Ο κινηματογράφος δε θα μπορούσε παρά να έχει την εξέλιξη που οι εξουσίες επιβάλλουν. Κι όπως είπατε,”όχλος” μας περιστοιχίζει, κατά βάσιν. Άνθρωποι που δεν ασκούν την υποχρέωση της σκέψης και δέχονται να άγονται και να φέρονται κατά το δοκούν των κυβερνώντων, κάποιοι πιστεύοντας κιόλας, ότι δική τους είναι η απόφαση της υποταγής. Η ιστορία του ιού, στις μέρες μας, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα: Τους είπαν, πίστεψαν και φέρονται όπως τους υπαγορεύουν. Το ίδιο και το κινηματογραφικό κοινό, ενώ δε θα 'πρεπε! Ο κινηματογράφος, δυνατόν είναι, να βοηθά το νου να ασκηθεί. Ισοδύναμα, μπορεί και ν αποκοιμηθεί ο νους από τον κινηματογράφο. Κι ο καταναλωτής, διαλέγει το ανώδυνο, ως πιο εύπεπτο. Στις μέρες μας, ο κινηματογράφος έχει εξελιχθεί σε τηλεόραση μεγάλης οθόνης. Ουδείς αντιστάθηκε στην ερχόμενη με ορμή λαίλαπα, όπως δεν αντιστέκονται σε κανένα τομέα που θα ενοχλούσε την εξουσία, διατηρώντας το δικαίωμα της εξέγερσης για ασήμαντα, στη βάση τους, πράγματα.
Η αρχή του προβλήματος, εντοπίζεται στην αρχή της Ιστορίας. Όπως το Ελληνικό κράτος, δημιουργήθηκε κατ΄ επιταγήν κι οδηγία των ξένων, όπως το Ελληνικό κράτος κυβερνάται, φανερά η κρυφά, από ξένα κέντρα- πλέον επίσημα, στο όνομα μιας “παγκοσμιοποίησης”- έτσι και ο Κινηματογράφος του Ελληνικού κράτους, οδηγείται στη διασκεδαστική κι οπωσδήποτε όχι στη φιλοσοφική του διάσταση. Απλή έκφραση αυτού του φαινομένου κι απόδειξη των προαναφερόμενων, είναι η παρουσία των ίδιων ανθρώπων κάθε χρόνο στις διάφορες επιτροπές. Κάποιοι έχουν το προνόμιο να αποφασίζουν επί μονίμου βάσεως: όταν δεν βρίσκονται στην επιτροπή έγκρισης θα συμμετέχουν στην επιτροπή βράβευσης, κάθε χρόνο τα ίδια πρόσωπα. Κι αυτοί οι κάποιοι, έρχονται ύστερα να διαγνώσουν μα και να επιλύσουν ένα πρόβλημα στου οποίου τη δημιουργία συνέβαλλαν τα μάλα. Ποιοι ήρθαν να μας λύσουν το γρίφο των μνημονίων; Εκείνοι που τον δημιούργησαν! Ποιοι παρουσιάζονται ως σωτήρες μπροστά σ' ένα διαλυμένο σύστημα υγείας που αντιμετωπίζει έναν “αόρατο εχθρό”? Οι ίδιοι που ισχυρίζονταν ότι είναι περιττή σπατάλη η πρόσληψη γιατρών και τους έστειλαν όλους στο εξωτερικό! Ποιοι ισχυρίζονται ότι τους ενδιαφέρει πρωτίστως η υγεία μας; Μα εκείνοι που μας πουλάνε υδρογονωμένα και μεταλλαγμένα τρόφιμα, ώστε να πεθάνουμε πριν καν πάρουμε σύνταξη!
Και στο χώρο μας, χρόνια τώρα, οι ίδιοι εκείνοι που επιλέγουν τα σενάρια (απορρίπτοντας κάποια άλλα) είναι που εμφανίζονται να διαπιστώνουν αργότερα το πρόβλημα σεναρίου, φέρ' ειπείν. Και μιλούν για τα σενάρια που ενέκριναν, έναντι άλλων που αρνήθηκαν!
Δεν είμαι αισιόδοξος για τη συνέχεια. Ζούμε στην εποχή που όλα πρέπει να ποδηγετηθούν. Ο Κινηματογράφος έδινε, μέχρι πρότινος, εκτός από την εκδοχή των μεγάλων εταιρειών, τη δυνατότητα να εκφρασθεί και μία “ανεξάρτητη” εκδοχή. Ο Ευρωπαικός Κινηματογράφος, δίνοντας τους προβληματισμούς του δημιουργού στην οθόνη, δημιούργησε τη μεγάλη ποιοτική διαφορά με τον Αμερικάνικο. Σήμερα Ευρωπαίοι κι Αμερικάνοι, συναγωνίζονται ποιος καλύτερα θα δώσει στον αφέντη εκείνο που θέλει, αδιαφορώντας για κάθε άλλη διάσταση.
Ο Ελληνικός Κινηματογράφος είχε από την αρχή του προορισμό να χαθεί, όταν θα περνούσε στην επόμενη φάση χρήσης το μέσο. Εφ όσον μας πουλάνε ότι “λίγοι” μιλούν τη γλώσσα κι ακόμα λιγότεροι την καταλαβαίνουν.Αποκρύπτοντας ότι ο Ελληνισμός είναι σπαρμένος παντού στον κόσμο και μεγαλουργεί μακρυά από όσα του απαγορεύονται στην πατρίδα του. Ασχέτως αν χωρίς το “ψ” δεν υπάρχει τεχνολογία, αδιάφορα αν χωρίς το “π” δεν υπάρχουν μαθηματικά...Στην πολιτική, απ' τη δολοφονία του Καραησκάκη και μετά, επεκράτησαν οι χαμαιλέοντες, που υποκρινόμενοι τους προστάτες και θεματοφύλακες του Έθνους, σκόπευαν στην αργή δολιοφθορά.
Ζούμε την εποχή που αυτός τους ο αγώνας, δικαιώνεται και δρέπει τους καρπούς της επίμονης υπομονής των. Στη συγκομιδή, συγκαταλέγεται και η πλήρης αποδόμηση από τη συνείδηση του Έλληνα της ύπαρξης του Ελληνικού Κινηματογράφου. Έχουμε, χρόνια, μπει σε μια διαδικασία όπου οι δημιουργοί μας, θεωρούν ανέλιξη μόνον την αναγνώριση από το εξωτερικό. Παρόμοια δε συμβαίνει στην πολιτική, όταν ο πρωθυπουργός, κάθε χρώματος, επιβραβεύεται από ξένα ύποπτα ιδρύματα και το θεωρεί τιμή του; Στον αντίποδα, ουδέποτε αυτό που αποκαλείται “καλλιτεχνικός κόσμος” στάθηκε στο ύψος του τις τελευταίες δεκαετίες, προκρίνοντας το συμβιβασμό ως την καλή οδό για τον καλοζωισμό του. Ο καιρός που ο Αισχύλος πολεμούσε κι απε “ξυνέγγραφε”, πέρασε ανεπιστρεπτί.Τώρα, καλοτρώνε,καλοπίνουν και στην πισίνα τους καλοκολυμπάνε, οι πρωτοπορίες! Από μόνο του το γεγονός ότι η κυρία Κανέλλη πωλεί κομμουνισμόν, με τις ευλογίες του κυρίου Κουτσούμπα, λέει πολλά-και λυπηρά!
Ο Ελληνικός Κινηματογράφος έχει μεγάλο πρόβλημα στην εύρεση κεφαλαίου για την παραγωγή νέου υλικού. Πλέον οι επενδυτές και οι κεφαλαιούχοι επενδύουν μόνο στο ασφαλέστερο και απλούστερο, για να έχουν την σιγουριά έστω ενός μικρού κέρδους. Θα μπορούσαν να ασκηθούν πιέσεις από το καλλιτεχνικό κοινό στους ανάλογους φορείς για την εξασφάλιση νέων κεφαλαίων, ώστε να αποφευχθεί η εξαφάνιση του Ελληνικού Κινηματογράφου;
Ο “καλλιτεχνικός κόσμος” δεν είναι μιά ενιαία και σαφής έννοια, αντιθέτως!
Απεδείχθη περίτρανα τελευταία, μ' εκείνο το κίνημα “support”, που λυσσαλέα απευχόταν την ύπαρξη οτιδήποτε Ελληνικού στους κόλπους του, προσχωρώντας σε μιά πρόωρη παγκοσμιοποίηση των προβλημάτων μας. Κατά δεύτερον, θα μας βοηθούσε η σκέψη ότι ο Κινηματογράφος εκτός από πνευματικό προϊόν, τυγχάνει και βιομηχανικό, αποζητώντας την παραγωγή κέρδους για τον επενδυτή. Το Χόλλυγουντ κατάφερε πλειστάκις να βγάλει κέρδη, προπαγανδίζοντας αυτό ακριβώς που, υποτίθεται ότι, απειλούσε την Αμερικάνικη κοινωνία, τον κομμουνισμό. Δεν είναι υπερβολή ότι οι πιό “κομμουνιστικές” ταινίες, στο Χόλλυγουντ έγιναν κι όχι στα στούντιο της Μόσχας! Ν' αναφέρω πρόχειρο παράδειγμα τους “κόκκινους” του Γουώρεν Μπίτι και να προκαλέσω να μου βρείτε μιά πιο “κομμουνιστική”, όσο και “ειλικρινή”, ταινία; Άρα, το κεφάλαιο, όταν εξυπηρετείται, θα απευθυνθεί και στην αντίθετη ιδεολογία, αν πεισθεί πως θα βγάλει κέρδος. Απλά, έχει παρέλθει η εποχή που ένας κινηματογραφιστής μπορούσε να πραγματώσει το προσωπικό του όνειρο. Καθημερινά και περισσότερο πλέον, οφείλει να συμβιβαστεί με τη λογική που θέλουν να σπείρουν τα κέντρα εξουσίας. Θα σημειώσω ότι σε σχέση με την παραγωγή, ζούμε την ευκολότερη περίοδο από καταβολής κινηματογράφου. Η ύπαρξη του ψηφιακού, αφαίρεσε ένα κονδύλι υπέρογκο, όσο και απαραίτητο, για να σκεφθείς την δημιουργία μιάς ταινίας: το φιλμ, σε όλα του τα στάδια! Σήμερα κάνεις ευκολότερα ταινίες, τις διαθέτεις και δυσκολότερα όμως, εκεί την έστησαν τα κυκλώματα. Στα παλιά χρόνια του φιλμ, δημιουργούσε έναν ελάχιστο σεβασμό το έξοδο στο οποίο είχες υποβληθεί. Αλλά και η σπανιότητα ύπαρξης έργων, οδηγούσε στο να βρεις αίθουσα, μεγάλη ή μικρή αδιάφορο. Μπορούσες να δείξεις την ταινία που έκανες. Στα χρόνια μας, η πληθώρα των ταινιών έχει δυσκολέψει πολύ τη διανομή ακόμα και σε ένα art cinema.Η “Ταινιοθήκη” ας πούμε, ουδέποτε πρόβαλλε έργο δικό μου. Μη ανήκοντας σ' αυτή την κάστα των εκλεκτών της, δεν είχε νόημα να προσπαθήσω κάτι τέτοιο.
Αγαπητέ μου, με αυτή σας την ερώτηση, δείχνετε ότι δεν είσθε ένας περαστικός, με drone, από ψηλά, σ' αυτό το χώρο. 'Έχετε διαγνώσει σε τρεις αράδες μια κρυφή παθογένεια. “Κρυφή” γιατί φροντίζουν να μη γίνει ποτέ φανερή κι αποκαλυφθεί όλη η υστεροβουλία τους! Εξηγούμαι:
Η Ευρώπη, είχε πάντοτε πολιτιστικά κονδύλια,για κάθε χώρα. Φερ' ειπείν, η Ιταλία, πάνω από 40 χρόνια τώρα, έχει σε κάθε της χωριό ένα κινηματογραφικό fedic. Σε κάθε πόλη της διοργανώνει κι από ένα, τουλάχιστον, φεστιβάλ. Φρόντισαν οι Ιταλοί να απορροφηθούν αυτά τα κονδύλια, εν αντιθέσει με τους Έλληνες! Κινούνται οι Δήμαρχοι, κινείται και το υπουργείο θεάματος και τουρισμού προς αυτή την κατεύθυνση. Δε βαριούνται να δουλέψουν εκεί, καθήμενοι σε υπουργικές καρέκλες, όπως οι δικοί μας.
Τα αντίστοιχα κονδύλια της Ελλάδας, έμεναν στα αζήτητα. Κάποια στιγμή, παρατηρώντας την κινητικότητα Δράμας και Θεσσαλονίκης, διάφοροι επιτήδειοι εξωπαράγοντες, άρχισαν να διοργανώνουν φεστιβάλ για να απορροφήσουν τέτοια κονδύλια. Χρόνο με το χρόνο το φεστιβάλ τους, τους δίνει δυνατότητα να παραγοντίζουν και ν' αποκτούν περισσότερη δύναμη κι απ' αυτούς τους ίδιους τους δημιουργούς ή τους παραγωγούς! Δείτε ένα απλό παράδειγμα. Πότε, κάποιο από αυτά τα φεσιβαλάκια, ανεγνώρισε μια ταινία, πέραν εκείνων που το σύστημα, εκφραζόμενο απόλυτα στη Δράμα, επέτρεπε; Κατά κανόνα η ταινία που πήρε το βραβείο στη Δράμα, μαζεύει τα βραβεία παντού, σ' όλα τα μικρότερα που ακολουθούν μιμούμενα, εφ' όσον οι αυθέντες τους δε θέλουν να τα χαλάσουν με το σύστημα και βρεθούν έξω από τη μάσα! Αν εξαιρέσω ένα πραγματικό αριστούργημα, του 2009, το “κι εγώ για μένα” πρώτη ταινία του Τζώρτζη Γρηγοράκη, δε θυμάμαι κάποια ταινία τα τελευταία 30 χρόνια που πήρε το βραβείο της Δράμας επειδή ήταν, πράγματι, η καλύτερη της χρονιάς! Μιά επιφύλαξη κρατώ για την ταινία “συνθήκη 090”, μη γνωρίζων αν ο σκηνοθέτης της καταδέχθηκε να την πάει στη Δράμα, επίσης αριστουργηματική ταινία! Κατά κανόνα, όμως, οι καλύτεροι εξοβελίζονται εντελώς από το πρόγραμμα μη και τους χαλάσουν τη μαγιονέζα. Τριάντα περίπου χρόνια πριν, ήταν η τελευταία φορά που είχα δει να τιμάται η πράγματι καλύτερη ταινία της χρονιάς, με το “νόμο του μέρφυ” του Δημοσθένη Δημάδη, για τον οποίο έκτοτε δεν ακούσαμε τα ανάλογούντα. Προφανώς επειδή ως ταλαντούχος δε θέλησε να τριφτεί μαζί τους, τον έφαγε το σκοτάδι.
'Έχει, λοιπόν, επιβληθεί μια κάστα φεστιβαλούχων, που θέλουν να καθορίζουν τη μελλοντική παραγωγή του κινηματογράφου και να την ελέγχουν με το ποικιλότροπο αζημίωτο τους. Αυτοί, αν συναντηθούν με δημιουργούς που δε δείχνουν πρόθυμοι να υποβάλλουν τα σέβη τους προσκυνώντας, φροντίζουν είτε να τους συκοφαντήσουν- κι είναι πολύ εύκολο!- είτε να τους αγνοήσουν. Αν σου γράψουν μια κακή κριτική, ενδεχομένως να σου κάνουν καλό! Προτιμούν να φερθούν σα να μην υπήρξες! Πρόχειρο, πάλι, παράδειγμα, οι “Μετεωρίτες” του Γιάννη Μαυρογένη. Σα να μην υπήρξε η ταινία! Και πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες κατά τη γνώμη μου ταινία των τελευταίων 30 χρόνων. Προβλήθηκε στο φεστιβάλ, μόνο γι αυτήν δεν έγραψαν οι τιμημένοι κριτικοί μας! Δε βρέθηκε αίθουσα, δε μάθαμε πως υπήρξε η ταινία!
Αυτά τα ανθρωπάρια που δεν έχουν ιδέα, πωλούνται στους πλούσιους, που την κουβαλάνε τη βλακεία του πλούτου, ως “αυθεντίες” κι επιβιώνουν, πάντα σε βάρος των αληθινών δημιουργών. Είναι η αλήθεια, είτε αρέσει, είτε όχι. Το αποδεικνύει, η απόλυτη συμφωνία όλων αυτών που οργανώνουν φέσι και βάλε (κάτι ακόμα παραπάνω!) με την “κεντρική διεύθυνση” της Δράμας. Τα χρόνια που υπήρχε πράγματι ο κινηματογράφος του δημιουργού, είχες ελπίδα σε κάποιο φεστιβάλ να δουν εκείνο που δεν είδαν οι άλλοι. Ο Χούρσογλου κόπηκε με το “Τυφλό Σύστημα” από τη Θεσσαλονίκη, βραβευόμενος στη Δράμα, όμως, κατάφερε να κρατήσει λίγα απ' όσα προσπάθησαν να του στερήσουν. Αυτό στις μέρες μας αποκλείεται. Με καμιά πεφωτισμένη προσωπικότητα, σε κανένα μήκος και πλάτος του Ελλαδικού χώρου δεν είναι εφικτό κάτι τέτοιο. Τα σαπρόφυτα έχουν επιβληθεί και, για να επιστρέψω στα αρχικά, είναι εκείνα που καθορίζουν και διαμορφώνουν τα “θέλω” του κοινού.
Το οποίο “κοινό”, με τους δημιουργούς μαζί, επέτρεψαν στην κυρία Τσιμενδώνη να πραγματοποιήσει αυτό το επικίνδυνο αίσχος στην Ακρόπολη των Αθηνών. Και δεν είναι αισθητικές οι αιτιάσεις μου. Πρόκειται για το οικοδόμημα, θα τον ρίξουν τον Παρθενώνα τα νερά που συσσωρεύονται, δίκην λίμνης, στη βάση του. Το τσιμέντωμα της Ακρόπολης δεν έπρεπε να έχει γίνει. Εφ' όσον συνέβη και βλέπουν τα παρελκόμενα, έπρεπε ήδη να το κατέστρεφαν, με τη σοβαρότητα και την προσοχή που απαιτείται. 3000 χρόνια Ιστορίας κι έμελλε στις μέρες της Τσιμενδώνη να σωριαστούν στη γη. Θα το ζήσουμε στην επόμενη πενταετία, δε θάναι μακρυά... Και βλέπεις, δε μιλάει κανείς! Για να μην αναφέρω πνευματικούς, υποτίθεται, ανθρώπους που μας εξηγούν τα καλά του τσιμέντου, λες και το ξύλο δεν ήταν πιο κατάλληλο για τέτοια δουλειά!
Γι αυτό σας λέω αγαπητέ...Δεν είμαι για τίποτε αισιόδοξος. Γνωρίζω ότι το πικρό ποτήρι θα το πιούμε όλο κι αδιαμαρτύρητα. Η υποτακτικότητα του γείτονα θα γίνει επιχείρημα εναντίον μου. 'Έχουμε χάσει κάθε ικμάδα πνεύματος πλέον. Και ντρέπομαι που δε ντρεπόμαστε...
Το επίπεδο της πνευματικής ωριμότητας ενός λαού κρίνεται από τα προϊόντα πολιτισμού που καταναλώνει. Στη Ελλάδα ο ήχος του Μ Χατζιδάκι και ο πειραματισμός του Ι. Ξενάκη έχουν αντικατασταθεί από την εύπεπτη, γρήγορη και άμεσα εμπορεύσιμη βαλκανοπόπ. Θα έπρεπε να υπάρχει κάποιος φορέας υπεύθυνος για τη σωστή προβολή και κατανάλωση μουσικής στη χώρα?
Ασφαλώς υπάρχει στη χώρα μας ένας μεγάλος αριθμός ταλαντούχων και επιστημονικά καταρτισμένων μουσικών διαφόρων ειδών της μουσικής οι οποίοι συμμετέχουν σε συναυλίες υψηλού επιπέδου και διδάσκουν σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Οι κρατικοί κυρίως τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί προβάλλουν εξαιρετικές εκπομπές καλλιτεχνικού περιεχομένου. Το οξύμωρο είναι η έλλειψη ανταπόκρισης για ποιοτική μουσική και θεματικές ενότητες επιστημονικού περιεχομένου και δυστυχώς και από τη νεολαία – με εξαιρέσεις φυσικά. Φοβάμαι ότι αυτή τη στιγμή οι μόνοι ήρωες για τη νεολαία είναι οι ποπ τραγουδιστές κακής ποιότητος και οι τηλεπαρουσιαστές. Η έννοια του ήρωα και του προτύπου είναι προφανώς υποβαθμισμένη. Θυμώνω πολύ μ’αυτό και απογοητεύομαι που πολλά πράγματα καταρρέουν γύρω μας. Αισθάνομαι πως πρέπει ν’ αντισταθώ, να κρατήσω ακέραιη την ψυχή μου και τη μουσική μου συνείδηση και να προσπαθήσω να διαφυλάξω και να μεταδώσω τη μουσική επιστήμη, την ομορφιά της σωστής μουσικής. Μουσικές συνθέσεις με θεσμικά διανοούμενη υπόσταση.
Η μουσική διδασκαλία στην Ελλάδα θεωρείται περιττή και άσκοπη, διότι οι γονείς στοχεύουν σε τομείς εκπαίδευσης που οδηγούν στην εξασφάλιση της άμεσης οικονομικής αποκατάστασης των νέων παιδιών, πιέζοντας τα να μην ακολουθήσουν έναν τομέα με μεγάλη αβεβαιότητα. Ποιες θα ήταν οι αλλαγές, ώστε το σχολείο να αποτελέσει αρωγό στην σωστή και ολοκληρωμένη μουσική εκπαίδευση;
Θα ήταν αφοριστικό και άδικο να χαρακτηριστεί εντελώς περιττή και άσκοπη η θεώρηση της μουσικής διδασκαλίας στην Ελλάδα. Γίνονται αξιόλογες προσπάθειες οι οποίες όμως δεν ενισχύονται από τις σημερινές κοινωνικές δομές. Ο άνθρωπος των τελευταίων χρόνων κυνηγά τα υλικά αγαθά, τα χρήματα. Αυτό τον οδηγεί σε εργασιομανία και σωματική και ψυχική εξουθένωση. Η χαριστική βολή σε όλο αυτό ήταν η οικονομική κρίση. Η μουσική εκπαίδευση πια θεωρείται επουσιώδης έως περιττή από πολλούς – παρ’ όλο που στον αντίποδα η ανάπτυξη της ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας της μουσικής, της μουσικοθεραπείας και των συγγενών επιστημών μας επιβεβαιώνουν για το αντίθετο! Υπάρχει στροφή στους τομείς εκπαίδευσης που οδηγούν στην εξασφάλιση μιας θέσης στην αγορά εργασίας και ακόμη καλύτερα σε καταθέσεις στην τράπεζα και σε μια πολυτελή ζωή. Η τεχνολογική ανάπτυξη και το μανιώδες κυνήγι των υλικών αγαθών που μεσουρανούν σήμερα είναι αντιστρόφως ανάλογα με τις θεωρίες περί πολύπλευρης καλλιέργειας και μουσικής παιδείας. Δυστυχώς οι τελευταίες υποβαθμίζονται πανηγυρικά. Χρειάζονται δαιδαλώδεις προσπάθειες για να υπάρξει η όποια στροφή προς τη σωστή και ολοκληρωμένη μουσική εκπαίδευση και σε αυτό το εγχείρημα είναι καθοριστική η
επίδραση της εκάστοτε κοινωνίας. Όπως έθεσα ήδη οι επιδράσεις του σήμερα δεν είναι ενθαρρυντικές…Το μοναδικό φωτεινό σημείο θα μπορούσε να είναι η τοποθέτηση απόλυτα εξειδικευμένων ανθρώπων στα κομβικά πόστα της εκπαίδευσης. Θα ήταν το μόνο που θα με έκανε να ελπίζω!
Η τέχνη ασφυκτιά, υπάρχουν πλέον τόσα πολλά καταξιωμένα και καταρτισμένα άτομα στο χώρο της μουσικής, όπου η υπάρχουσα καλλιτεχνική δομή δε μπορεί να τα υποστηρίξει. Πώς θα μπορούσε να απορροφηθεί, ένας τόσο μεγάλος αριθμός καλλιτεχνών στην αγορά εργασίας, τη στιγμή όπου η κατάσταση δεν το επιτρέπει;
Όλα ασφυκτιούν! Όλοι μάχονται για μια θέση στην αγορά εργασίας καλλιτέχνες, επιστήμονες, χειροτέχνες…Και το πρόβλημα γιγαντώνεται με τον καιρό και κανείς δεν μπορεί τα το διευθετήσει. Και είναι παγκόσμιο φαινόμενο πια. Περιμένω πάντα εκείνο το φωτεινό σημείο…
Η συνεχής έλλειψη χρημάτων, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της εγχώριας καλλιτεχνικής δράσης, οι οργανωμένες παραγωγές αποτελούν πλέον ανάμνηση του παρελθόντος, επιδεινώνοντας μια κατάσταση όπου δεν ενισχύεται από τη σημερινή ζήτηση της τέχνης. Πού θα μπορούσε ένα νέο άτομο με την ανάλογη μουσική παιδεία, να απευθυνθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, για την εύρεση μιας επαγγελματικής ευκαιρίας ανάδειξης;
Στον αγαπημένο μας κυβερνοχώρο μπορεί κανείς να αντλήσει πληθώρα πληροφοριών. Επίσης όπως είπα και παραπάνω υπάρχουν άριστα καταρτισμένοι εκπαιδευτικοί σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης και δη στην τριτοβάθμια όπου έχω τη χαρά και την τιμή να διδάσκω, οι οποίοι μπορούν να κατευθύνουν τους ταλαντούχους νεοσσούς στα σωστά μονοπάτια της τέχνης και της επιστήμης της μουσικής. 
Πλέον η κλασική μουσική στην Ελλάδα πέρα από το μέγαρο μουσικής, εκτελούνται σε ελιτιστικά γκαλά και εκδηλώσεις γκαλερί τέχνης, στερώντας από το ευρύ κοινό την ευκαιρία να τις απολαύσει. Μπορεί κατά τη γνώμη σας αυτό το είδος μουσικής, να αποτελέσει ένα μεγαλύτερο ρόλο στην μουσική κουλτούρα του λαού;
Η κλασική μουσική προσφέρεται απλόχερα στο ευρύ κοινό. Δεν απαγορεύεται η είσοδος σε κανέναν ούτε στο Μέγαρο Μουσικής, ούτε σε γκαλερί, ούτε σε οποιοδήποτε σημείο του κόσμου που ερμηνεύεται κλασική μουσική! Είναι όλοι προσκεκλημένοι σε όλες μας τις συναυλίες! Έτσι μπορεί το ευρύ κοινό να εξοικειωθεί με ποιοτικά ακούσματα. Η μουσική είναι κομμάτι του πολιτισμού και η μουσική παιδεία αποτελεί μέσο δημιουργίας του πολιτισμού. Η λέξη πολιτισμός ταυτίζεται με τα ανώτερα προϊόντα του τρόπου ζωής μιας κοινωνίας, εκείνα δηλαδή που έχουν να κάνουν με την υψηλή τέχνη, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες. Άλλες αρετές που διέπουν τον πολιτισμένο άνθρωπο είναι η διακριτικότητα, η ειλικρίνεια και η ευγένεια. Είναι ο άνθρωπος που έχει μάθει να αγαπά, να είναι ελεύθερος, να σέβεται τους άλλους ανθρώπους, τα ζώα, τη φύση, την κυρία που καθαρίζει, να προστατεύει τον αδύναμο, να είναι μεγαλόπρεπος, δίκαιος, αξιοπρεπής. Η λέξη πολιτισμός είναι έννοια πολυδιάστατη προσαρμοσμένη μέσα στην ιστορία του ανθρώπου στο βαθμό που να χαρακτηρίζει σε κάθε εποχή τις ανάγκες του για εκφραστικότητα προς κάτι ανώτερο από τη βιολογική του υπόσταση. Με τον τρόπο αυτό επιδρά θετικά ή αρνητικά στις διάφορες κοινωνικές ομάδες. Κάθε υλικό ή πνευματικό δημιούργημα της εκάστοτε χρονικής περιόδου από κάθε μέρος του κόσμου είναι δημιούργημα του πολιτισμικού του πλαισίου και συγχρόνως αποτελεί μέσο έκφρασής του.
Η γνώση δε της ευεργετικής επίδρασης της μουσικής στην ψυχολογική, σωματική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη του ανθρώπου – κατόπιν επιστημονικών αποδείξεων από συναφείς επιστήμες – οδηγεί σε συμπεράσματα για την πολυσύνθετη συμβολή της στη σύνθεση της πολιτισμικής ταυτότητας λαών και εποχών. Συμβάλει συνεπώς στην ολοκλήρωση της προσωπικότητας που είναι άλλωστε και ο στόχος. Άραγε συμβαίνει ποτέ…Ποιος ξέρει. Ας είμαστε τουλάχιστον στον δρόμο…
Το φωτογραφικό υλικό ανήκει στην Βάνια Τλούπα.
Οι Διεθνείς Εκθέσεις απόδοσης των αγορών, παρουσιάζουν την Ελλάδα ως μια ελάχιστα ανταγωνιστική χώρα, αυτή η πολύ αρνητική επίδοση έχει επηρεάσει την πίστη των επενδυτών στην εγχώρια οικονομία, δυσκολεύοντας κάθε απόφαση για επενδυτική δράση στον Ελληνικό χώρο. Ποιες θα ήταν οι άμεσες κινήσεις ενός υπεύθυνου κρατικού φορέα, για την αλλαγή αυτής της κατάστασης και την επαναφορά της εικόνας της Ελλάδας, ως μια μιας βιώσιμης και υγιούς οικονομίας;
Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα, δηλαδή έχει μικρή αγορά, με έντονο δημογραφικό πρόβλημα, σκληρά, αλλά μη παραγωγικούς εργαζόμενους, πολύ μικρές επιχειρήσεις, προβληματικό Δημόσιο τομέα, αργή Δικαιοσύνη, ακριβή ενέργεια για τις επιχειρήσεις και - πολλές φορές - λάθος νοοτροπία, όσον αφορά τα θέματα των επενδύσεων.
Μερικές από τις πιο σημαντικές, κατά τη γνώμη μου, κινήσεις είναι οι εξής:
1. Απόλυτη αξιοκρατία.
2. Μηδενική ανοχή στη διαφθορά, το νεποτισμό, την οικογενειοκρατία.
3. Τρομακτική αναβάθμιση της δικαιοσύνης με υλικοτεχνική υποδομή, ανθρώπινο δυναμικό και συνεχή εκπαίδευση.
4. Συνεννόηση των κομμάτων σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και παιδείας
5. Μείωση του δημοσίου τομέα, έλεγχος των δαπανών και ποιοτική αναβάθμιση του, (π.χ.) με ψηφιοποίηση των πάντων.
6. Απαγόρευση κυκλοφορίας χρήματος σε φυσική μορφή. Τα πάντα με πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες και εμβάσματα, ώστε να εξαφανισθεί η φοροδιαφυγή, η εισφοροδιαφυγή, το "φακελάκι", κλπ
7. Ενσυναίσθηση ότι δεν τα περιμένουμε όλα από το Κράτος, αλλά ο καθένας από μας πρέπει να κάνει ο,τι μπορεί καλύτερα, γιατί είμαστε όλοι μέρος του προβλήματος, αν δεν είμαστε άψογοι.
(Ο Δημήτρης Η. Παρασκευάς, με τον κορυφαίο αντιφρονούντα Κινέζο καλλιτέχνη Ai Wei Wei)
Η Ελλάδα διαθέτει ένα μοναδικό και πολύπλευρο πολιτισμό, περιέχοντας στοιχεία της ανατολής και της Μεσογείου, όπου προκαλεί τεράστιο ενδιαφέρων σε παγκόσμιο επίπεδο. Ποιες θα ήταν οι σωστές επενδυτικές κινήσεις, έτσι ώστε κάθε πόλη να έχει το δικό της μουσείο και η χώρα να είναι το κέντρο κάθε σοβαρής καλλιτεχνικής και πνευματικής δραστηριότητας;
Ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας και είναι εργαλείο "κοινωνικής" και οικονομικής ανάπτυξης. Το θέμα είχα αναδείξει όταν ήμουν Πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου Αποφοίτων LSE με εκδήλωση με προσκεκλημένους τον Δ/ντη της TATE Gallery, Μεγάλης Γαλλικής βιβλιοθήκης στη Νορμανδία, το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας και τον επιφανή επιχειρήματα sir Στέλιο Χατζηιωάννου, που τότε είχε μια εταιρεία κρουαζιερόπλοιων που επισκεπτόταν τόπους με πολιτιστικό ενδιαφέρον.
Η πολιτική πολιτισμού, μπορεί να είναι προσαρμογή αυτών άλλων Ευρωπαϊκών Κρατών, πχ της Γαλλίας και της Ισπανίας, ώστε να αναβαθμίσουν τα υφιστάμενα μουσεία μας και να γίνουν και νέα. Επίσης, το Υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να αγοράζει έργα νέων καλλιτεχνών για να τους ενισχύσει στη δημιουργία τους.
Εννοείται ότι η αριστεία και η οικουμενική και επαγγελματική αντίληψη είναι προϋποθέσεις για να αξιοποιήσει η Ελλάδα την κληρονομιά μας. Δεν μπορεί να έρχεται ο τουρίστας, (π.χ.) να δει την Ακρόπολη και να είναι κλειστή, λόγω απεργίας η να πηγαίνει στο μουσείο στην Κνωσό και -όπως γράφηκε- να μην υπάρχει ταμειακή μηχανή και να μην εισπράττει έσοδα το Δημόσιο.
Μπορούμε να "απογειωθούμε". Πρέπει να καταλάβουμε ότι μας συμφέρει και να κάνουμε ο,τι κάνουν και οι άλλοι σε αυτή την κατεύθυνση.
Αποκαλείτε τον εαυτό σας φιλάνθρωπο, έχοντας δημιουργήσει το δικό σας φιλανθρωπικό ίδρυμα προσφέροντας δωρεές σε πνευματικά και καλλιτεχνικά ιδρύματα της Ελλάδας. Ποιος είναι για εσάς ο ρόλος της ευθύνης προς την κοινωνία και ο ρόλος του ατόμου στη σύνθεση της;
Με αποκαλούν φιλάνθρωπο και με έχουν τιμήσει στο εξωτερικό και την Ελλάδα για το σχετικό έργο που περιλαμβάνει υποτροφίες για σπουδές στα κορυφαία πανεπιστήμια των ΗΠΑ, όροφο σε Πανεπιστήμιο στο Λονδίνο, αίθουσα στο οικοτροφείο μας στο Παρίσι, ενίσχυση μουσείων, κλπ.
Είναι προφανές ότι χωρίς τη βοήθεια από εύπορους ιδιώτες, δεν μπορεί να σταθεί ένα μικρό, φτωχό και πτωχευμένο κράτος, όπως η Ελλάδα. Ιστορικά και την επανάσταση χρηματοδότησαν εφοπλιστές από τα νησιά μας και ομογενείς επιχειρηματίες και για μια μεγάλη περίοδο τα σημαντικότερα έργα στη χώρα ήταν έργα ιδιωτών, όπως ο Μπενάκης, ο Συγγρός, ο Δρομοκαΐτης, ο Ανάργυρος, κλπ. Τα τελευταία χρόνια, σημαντική προσφορά έχουν τα ιδρύματα Νιάρχου, Ωνάση, Λάτση και πολλά άλλα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι γνωστό ότι από την εποχή του λεγόμενου Golden Age (1870-1900), όπου δημιουργήθηκαν οι κολοσσιαίες περιουσίες των Rockfeller, Carnegie, Vandebilt, JP Morgan, Mellon, Dupont, Stanford, Astor, κλπ, υπήρξε μια μεγάλη παράδοση φιλανθρωπίας. Σήμερα, ο μεγαλύτερος ίσως φιλανθρωπικός οργανισμός παγκοσμίως στο χώρο της υγείας είναι το ίδρυμα Bill και Melinda Gates.
Ο καθένας μας πρέπει να κάνει το καθήκον του και σε αυτό δεν υπάρχει καμία εξαίρεση.
(Ο Δημήτρης Η. Παρασκευάς, με τον Πρίγκηπα Μιχαήλ του Κεντ, στην απονομή των βραβείων για το καλύτερο έργο σε σχέση με την Ελλάδα που έχει χορηγήσει.)
Ως συλλέκτης τέχνης επενδύετε, χρόνο και κεφάλαιο στη συλλογή, διατήρηση και έκθεση έργων τέχνης όπου αλλιώς ίσως να χάνονταν και να μην αναγνωρίζονταν η αξία τους. Τι είναι η τέχνη για εσάς, μπορεί ένα έργο να αναγνωριστεί αν δεν διαθέτει μια προαποφασισμένη τιμή;
Ο κάθε συλλέκτης "ψάχνει" διαφορετικά πράγματα στο μεγάλο αυτό ταξίδι. Το βασικό κίνητρο είναι και πρέπει να είναι η "αγάπη," το μεράκι, το πάθος. Όμως, επειδή "το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού" ?όταν κάνεις τσουρουφλιστεί από καλλιτέχνες, γκαλερί, οίκους δημοπρασιών, "ειδικούς", γίνεται επιφυλακτικός. Όλοι οι συλλέκτες το κάνουμε από αγάπη, αλλά και ένστικτο "αυτοσυντήρησης". Κανείς δεν μπορεί να επενδύει σε καλλιτέχνες που δεν σέβονται τις συμφωνίες τους με γκαλερί η δεν φροντίζουν το όνομα και το μέλλον τους. Κανείς δεν μπορεί να συνεργάζεται με γκαλερί που είναι γλυκύτατες όταν αγοράζει, αλλά είναι απούσες όταν θέλει να ανταλλάξει κάποιο έργο η να πωλήσει.
Όπως είπαμε, η Ελλάδα είναι μια μικρή αγορά. Όπως είναι γνωστό, οι δύο μεγάλοι οίκοι δημοπρασιών, ο Christies και ο Sotheby's βάζουν ενίοτε έργα Ελλήνων καλλιτεχνών στις Ευρωπαϊκές Δημοπρασίες τους, η αρχαιότητες μαζί με Ρωμαϊκές και Αιγυπτιακές η εικόνες στις Ρώσικες δημοπρασίες.
Θα πρέπει όλοι μας να καταλάβουμε ότι ο πλανήτης όλος είναι μια αγορά και οι αγοραστές, δηλαδή οι συλλέκτες, μπορούν να αγοράσουν ο,τι θέλουν από Αφρικανική, προ-Κολομβιανή, τέχνη των αυτοχθόνων της Αυστραλίας, μέχρι Γαλλικά έπιπλα του 18αιωνα, κάλια, πορσελάνες, η τελείως σύγχρονα έργα. Το ίδιο και οι πωλητές, δηλαδή καλλιτέχνες, γκαλερί πρέπει να απευθυνθούν στη διεθνή αγορά. Οι Έλληνες είμαστε παντού, είμαστε χώρα πολύ γνωστή και δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο, εκτός από "λάθος" νοοτροπίες.
Οι επιχειρηματικές σας κινήσεις σας έχουν φτάσει σε ένα επίπεδο σιγουριάς στις αποφάσεις σας, επαγγελματικά και προσωπικά, σε ποιους ανθρώπους και εμπειρίες οφείλεται την γνώση και τη νόηση όπου σας έδωσαν την δυνατότητα λήψης σωστών και στέρεων αποφάσεων;
Η "σιγουριά" είναι χαρακτηριστικό ανωριμότητας και έλλειψης εμπειρίας. Κάθε μέρα, μαθαίνουμε όλοι από τα λάθη μας. Όποιοι κάνουμε πολλά πράγματα, μοιραία κάνουμε και πολλά λάθη, έτσι είμαστε οι άνθρωποι, "ατελείς". Ο φιλόσοφος Σωκράτης είπε "ένα ξέρω ότι δεν ξέρω τίποτα", ο μεγιστάνας Ωνάσης είπε "δεν υπάρχουν κανόνες. Ο μόνος κανόνας είναι, ότι δεν υπάρχουν κανόνες.
Κάθε καινούργια απόφαση είναι ένα καινούργιο ρίσκο, μια καινούργια ευκαιρία. Απλώς, η ζωή -σε κάθε τομέα- προϋποθέτει ρίσκο και επαγγελματικά και προσωπικά, για να προοδεύσει κάνεις.
Σχετικά με τα άτομα που με βοήθησαν, προφανώς ήταν οι γονείς μου, που ήταν εξαιρετικοί, οι δάσκαλοι μου, στην Ελλάδα και το εξωτερικό και η "δίψα μου" να γνωρίζω συνεχώς καινούργια πράγματα και να μαθαίνω από τις εμπειρίες μου.
Σήμερα, ειδικά οι νεώτεροι, έχετε την ευκαιρία να γυρίσετε τον κόσμο, είστε εξοπλισμένο με πρόσβαση σε πληροφορίες, με το πάτημα ενός κουμπιού, από οποιοδήποτε μέρος. Αποκτήστε γνώσεις, εμπειρίες, ταξιδέψετε, αγωνιστείτε. Η ζωή δεν είναι εύκολη, αλλά είναι ένα υπέροχο ταξίδι. Επειδή, όλοι θα πεθάνουμε, πρέπει να φροντίσουμε να μη σπαταλάμε άσκοπα το χρόνο μας.
(Ο Δημήτρης Η. Παρασκευάς, μπροστά στο έργο "Ολυμπιακοί Κύκλοι" του Γιώργου Ζογγολόπουλου, το οποίο εκπροσώπησε στη σχετική σύμβαση με τη Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε. )