-Βρισκόμαστε στη μέση, μιας κρίσης ανθρωπίνων σχέσεων, τι προκάλεσε αυτή την έλλειψη επικοινωνίας.


   Οι άνθρωποι, προσπαθούν να γνωρίσουν τον εαυτό τους αλλά δε μπορούν.
Έχουν μια αδυναμία επικοινωνίας με τους άλλους ανθρώπους και αυτό συνεπάγεται την δυστυχία τους.

   Οι περισσότεροι άνθρωποι, είναι δυστυχισμένοι χωρίς να το γνωρίζουν.
Δε μπορούν να απαλλαγούν από τη φθορά, που προκαλεί η επιφάνεια των πραγμάτων.
Η καθημερινότητα τους διαλύει. Είναι σαν να έχουμε μια άβυσσο - έξω από εμάς και μέσα μας.





-Ανήκεις στη Γενιά της Χούντας 'Γενιά της Αντίδρασης,
πως κρίνεις τους ανθρώπους αυτής της εποχής όπου φοβούνται να αντιδράσουν;


   (Έχουν) Άλλα βιώματα, άλλες συμπεριφορές.
   (Εμείς) Μεγαλώσαμε την δεκαετία του 60, οπότε συνεχώς υπήρχε μια αμφισβήτηση των αξιών, που επέβαλε το σύστημα του καπιταλισμού.

   Βρισκόμασταν στην πρώτη γραμμή της διαμαρτυρίας, ενάντια σε αυτό το σύστημα. Ο Μάης του '68 και η Ελληνική πραγματικότητα, που καθοριζόταν από μια συντηρητική πολιτική, διαμόρφωσε την επαναστατική μας συνείδηση.

   Ζούσαμε διαρκώς με τη σκέψη ριζικών αλλαγών, κοινωνικών και πολιτικών. Με άλλα λόγια επιθυμήσαμε μια άλλου τύπου κοινωνία.

   Η νέα γενιά ζει, υπό το κράτος μια τεχνογνωσίας που επηρεάζει τον τρόπο σκέψης τους και τους προσανατολίζει προς μια χαώδη 'θα έλεγα κατάσταση. Καθώς εντυπωσιάζονται από τις ραγδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας 'αδυνατούν να έχουν συνείδηση καθαρή και κρίση απέναντι σε αυτές τις αλλαγές.

   Δεν καταδικάζει κανείς την τεχνολογία, αλλά καταγγέλλει τους υπόγειους μηχανισμούς που λειτουργούν σε βάρος των νέων ανθρώπων.




- Γεννήθηκες στο Κάιρο του Νεο-Ρομαντισμού, ποιες ήταν αυτές οι εμπειρίες που σε έκαναν, τον Σταύρο Τσαγκαράκη του σήμερα;


   Γεννήθηκα στο Κάιρο με τους υπέροχους μιναρέδες, κοντά στο Νείλο και κοντά σε ανθρώπους ευγενικούς και μεγαλόψυχους. Ζώντας ανάμεσα σε ανθρώπους διαφορετικούς από έμενα, ποτέ δεν ένιωσα το αίσθημα του ρατσισμού. Ζούσα σε μια χώρα του έρωτα και τις αγάπης. Θυμάμαι τα τραγούδια της "Umm Kulthum" της μεγάλης ιέρειας του ερωτικού τραγουδιού, στην αραβική γλώσσα η λέξη αγάπη λέγεται "ΧΟΜΠ" στο άκουσμα αυτής της λέξης, οι αραπάδες υποκλίνονταν. Μαγευόμουν συχνά από το παράθυρο του σπιτιού μου, καθώς έβλεπα αυτούς τους ανθρώπους με τις πολύχρωμες κελεμπίες τους, να χορεύουν και να τραγουδούν στη μέση του δρόμου, αδιαφορώντας για όλα, συχνά περνούσαν και κάρα που τα έσερναν κουρασμένα μουλάρια, φορτωμένα με την προίκα της μελλόνυμφης κι οπού μπορούσες να ακούσεις το ζαγράτισμα (ιδιόρρυθμο παιχνίδι της γλώσσας) γυναικών, ένας ήχος που φανέρωνε την ευτυχία.

   Μεγάλωσα σε ένα μικρό σοκάκι και διαμορφώθηκα από το παζάρια, τα πολύβουα καφενεία, τα ζέστα καλοκαίρια και τον μαγικό ρυθμό που έβγαλαν τα τουμπερλέκια στο χορό της κοιλιας. Διάβαζα Ζορμπά, και Καραγάτση, οι επιρροές μου (κυρίως) προέρχονται κυρίως, από τον ελληνικό πολιτισμό και ποίηση.





-Ερχόμενος στην Ελλάδα, τον Ιούνιο του 67, τι συνάντησες και τι περίμενες να συναντήσεις;


   Ο ερχομός μου στην Ελλάδα σήμαινε τον ερχομό μου στην πατρίδα μου, η σκέψη αυτή με ενθουσίαζε με γέμιζε χαρά και ικανοποίηση, ήμουν ευτυχισμένος. Τον πρώτο καιρό περπατούσα στους δρόμους της Αθήνας, διάβαζα τις ελληνικές επιγραφές, άκουγα τους ανθρώπους να μιλούν την ίδια γλώσσα που μιλούσα και εγώ.


   Όντας μακριά από την ελληνική πραγματικότητα, δυσκολευόμουν στην αρχή να προσδιορίσω το βαρύ πολιτικό κλίμα που είχε επιβάλει η δικτατορία. Συνειδητοποιούσα σιγά σιγά την απουσία της ελευθερίας, τον φόβο και την αγωνιά των ανθρώπων εξαιτίας του καθεστώτος. Στο πανεπιστήμιο η πιο δημοκρατικοί καθηγητές, είχαν διωχθεί η εξοριστεί και όσοι απέμειναν, εξέφραζαν το πιο συντηρητικό επιστημονικό τους πνεύμα. Κέρδισα πολύ λίγα πράγματα από την φοιτητική μου ζωή, με τη συμβολή φίλων μου και την παρότρυνση τους άρχισα να διαβάζω δημοκρατικές εφημερίδες, συνειδητοποίησα απολύτως τι ακριβώς σήμαινε δικτατορία.


   Μετά την κατάληψη της νομικής, έζησα από κοντά τη νύχτα του πολυτεχνείου μαζί με την γυναίκα μου. Βρισκόμασταν μαζί με το συγκεντρωμένο πλήθος, στην οδό Πατησίων. Όταν άρχισαν να ακούγονται οι ερπύστριες των τανκς, ένα ευγενικός θυρωρός, μας ανέβασε στα γραφεία κάποιας εταιρίας, στην οδό Στουρνάρα. Από εκεί, όλη τη νύχτα ακούγαμε τους πυροβολισμούς των ελεύθερων σκοπευτών.





-Ποιος είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού και ποια είναι η στάση που θες να περάσεις μέσα από το έργο σου;


   Πιστεύω πως ο δάσκαλος, δε μπορεί να μπαίνει στην τάξη ως εξουσία, αλλά ως συνοδοιπόρος σε ένα ταξίδι στο κόσμο της γνώσης, μαζί με τους μαθητές του, ο δάσκαλος οφείλει να διδάξει τους μαθητές του, πως να μαθαίνουν και πως να έχουν αυτογνωσία. Η διδασκαλία στην τάξη, είναι ιστορική πράξη, ο δάσκαλος γράφει την δική του ιστορία και την ιστορία των μαθητών του. Αυτή η ιστορία, έχει κοινωνικό χαρακτήρα, αφορά την κοινωνική πραγματικότητα, δεν έχει μονό μαθησιακό χαρακτήρα, ο μαθητής, αποκτά γνώσεις σε σχέση με αυτά που συμβαίνουν στο κόσμο.

   Θεωρώ καταστροφή την αποστήθιση. Δηλαδή την αντιγραμμένη γνώση γιατί καταστρέφει κάθε έννοια παιδαγωγικής πράξης. Το σημαντικότερο γεγονός της ζωής μου, ήταν η πρώτη ήμερα που μπήκα στην τάξη και δίδαξα έχοντας μπροστά μου μαθητές.

   Όταν άρχισα να γράφω το βιβλίο το "Όνειρο του Καθηγητή Κλήμη" είχα κατά νου, να καταθέσω τις εμπειρίες και τα βιώματα μου, ως δάσκαλου αλλά και να δηλώσω τις ελπίδες και τα όνειρα μου για ένα σχολείο της ελευθερίας και της αγάπης, ένα σχολείο, όπου ο δάσκαλος θα κινείτε μέσα στο πνεύμα της ταπεινοφροσύνης, απέναντι στους μαθητές του. Στο βιβλίο αναδιατυπώνω και το παράπονο μου αλλά και την απογοήτευση μου για το συντηρητικό πνεύμα που διέπει το σύγχρονο σχολείο.