Οι ιστορίες γύρω από τη φωτιά και τα κλασικά παραμύθια, ήταν ο τρόπος να περάσει η σοφία των παλιών στο νέο κόσμο Κάποιες φορές, μας προ...

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΗΣ

 


Οι ιστορίες γύρω από τη φωτιά και τα κλασικά παραμύθια, ήταν ο τρόπος να περάσει η σοφία των παλιών στο νέο κόσμο
Κάποιες φορές, μας προσφέρουν μια προειδοποίηση για τα "κακά" του κόσμου και άλλες φορές ιστορίες ενηλικίωσης. Άραγε το παραμύθι,
έχει θέση, στις μεθόδους διδασκαλίας ενός μοντέρνου κόσμου;


Τα παραμύθια πρωτοειπώθηκαν για να προειδοποιήσουν,
ήταν γεμάτα φρίκη και τρόμο,
οι άνθρωποι όμως δεν το ήθελαν αυτό,
ήθελαν κάτι να τους καθησυχάζει και να τους νανουρίζει τις νύχτες.
Έτσι έβγαλαν τη φρίκη και τον τρόμο από αυτά, ταυτόχρονα όμως τα αποδυνάμωσαν, βγάζοντας και την προειδοποίηση για τον επερχόμενο κίνδυνο.
Καλύτερα "ευτυχείς" και κοιμισμένοι,
παρά ξάγρυπνοι.
Τα αυτονόητα μόνο αυτονόητα δεν είναι και οι λέξεις που κεντούν μιά ιστορία, έχουν διάφορες και εκ διαμέτρου αντίθετες σημασίες. Ανάλογα πού και πώς θα τις αραδιάσεις στην κάθε ιστορία.
Οι ιστορίες εξάλλου αφορούν συνήθως φριχτά γεγονότα που συνέβησαν και για να μην ξεχαστούν τελείως, τα ξορκίσαμε, κάνοντας τα, παραμύθια.
Τα παραμύθια αρέσουν.

Είναι και μη επικινδύνως διδακτικά.

Επιπλέον όπως είπα παραπάνω, δεν μας τρομάζουν τόσο όσο τα πραγματικά γεγονότα.

Γι αυτό και η φρίκη που αυτά υπονοούν, επαναλαμβάνεται με διάφορες παραλλαγές, από γενιά σε γενιά.
Και η Ιστορία επίσης.
Αυτή κι αν είναι φρίκη.
Η επανάληψη, είναι η μητέρα της μαθήσεως του μαλάκα.

Όταν η κόρη μου ήταν περίπου δυόμιση ετών, συνήθιζα να την νανουρίζω με παραμύθια κάθε βράδυ. Όχι τα γνωστά παραμύθια, τα περισσότερα δεν μου άρεσαν.

Της έλεγα αυτοσχέδια, δικά μου που συνήθως είχαν να κάνουν με κάποια ερώτηση που μου έκανε μες τη μέρα ή κάποιο θέμα που της τραβούσε την προσοχή.
Τα περισσότερα έβγαιναν εκείνη τη στιγμή. Πλήρης αυτοσχεδιασμός. Κάθε βράδυ και διαφορετικό, καινούριο.

Δεν ήθελε τα ίδια και τα ίδια, σε αντίθεση με τον γιό μου ο οποίος ήθελε πάντα το ίδιο. Ακόμα και τώρα όταν είναι ταραγμένος, βρίσκω στο κρεβάτι του το φθαρμένο μικρό βιβλιαράκι που του διάβαζα όταν ήταν μικρός.
Ας γυρίσω όμως στα αυτοσχέδια παραμύθια.

   Όλα αυτά τα χρόνια από το 2005 έως το 2011 που σταμάτησα πια να της λέω πρέπει να έχω αυτοσχεδιάσει αν όχι χιλιάδες, τουλάχιστον πολλές εκατοντάδες φορές. Δυστυχώς δεν μου έκοψε τότε να καθίσω να γράψω έστω μερικά από αυτά. Δεν υπήρχε και facebook τότε, αφήστε που δεν μου περνούσε καν η ιδέα ότι μπορώ να γράψω. Αυτό συνέβη δύο χρόνια αργότερα, πάλι με παιδικό παραμύθι, για το γιο μου αυτή τη φορά, το «Τάλοκ το Αλληγκάρη».

    Έτσι ξεκίνησα να γράφω, από τα παραμύθια.
Το θέμα όμως δεν είμαι εγώ, είναι τα παραμύθια ως αγωγή στην τρυφερή αυτή ηλικία που τα παιδιά, οι μικροί αυτοί άνθρωποι, πλάθονται, ζυμώνονται, μαθαίνουν τα βασικά πράγματα για τη ζωή και τους άλλους ανθρώπους. Σαν τις βασικές κινήσεις που αν από μικρός τις μάθει κάποιος, τον βοηθάει στη συνέχεια να ασχοληθεί επιτυχώς με οποιοδήποτε άθλημα διαλέξει. Στην αρχή τα παραμύθια τα έλεγα απλώς για να ευχαριστήσω τη μικρή, να τη νανουρίσω, να έχει όμορφο ύπνο. Όσο περνούσε ο καιρός όμως κατάλαβα ότι οι ιστορίες δούλευαν στο μικρό μυαλουδάκι της. τα θυμόταν και διαμόρφωνε συμπεριφορές και απόψεις βασισμένες σε αυτά. Άρχισα λοιπόν να είμαι πολύ προσεκτικός στο τι λέω και πως το λέω. Δηλαδή επεδίωκα η κάθε ιστορία να αφήνει ένα ερώτημα στο τέλος το οποίο μπορούσε να απαντηθεί από την ίδια την ιστορία εάν την συζητούσαμε την άλλη μέρα. Πράγμα που συχνότατα συνέβαινε.
Δεν χρειάστηκε να της πω «Μη!» ή να φωνάξω, σχεδόν ποτέ. Οι ιστορίες καθόριζαν τα όρια χωρίς φωνές και απαγορεύσεις. Με το παράδειγμα και τη συζήτηση. Ήρεμα κι ευχάριστα. Τα χρόνια πέρασαν και τώρα η μικρή είναι κοτζάμ κοπέλα. Μου τις θύμισε προ ημερών εκείνες τις ιστορίες, τις θυμάται ακόμα κάποιες. Είπαμε να προσπαθήσουμε, ό,τι θυμόμαστε κι όπως το θυμόμαστε, να καταγράψουμε μερικές από αυτές, όσες μπορέσουμε. Δεν ξέρω ακριβώς πόσες έχω πει. Πιθανόν χιλιάδες. Εννοείται ότι δανειζόμουν στοιχεία από άλλα παραμύθια, πολλές φορές και τα τροποποιούσα ή τα προσάρμοζα ανάλογα. 
Αντιλαμβάνομαι πως για πάρα πολύ κόσμο δεν υπάρχει ούτε ο χρόνος ούτε η ενέργεια να καθίσουν μετά από μια κουραστική μέρα να πλάσουν ιστορίες. Δεν χρειάζεται να το κάνετε. Βρείτε και διαλέξτε όμορφα παραμύθια, υπάρχουν ευτυχώς αρκετά και διαβάστε τα στα παιδιά σας. Πάνω από όλα, θέλουν εσάς, το νοιάξιμο, το ενδιαφέρον και την αγάπη σας. Αυτά, είναι τα μεγαλύτερα δώρα που μπορείτε να τους κάνετε.






   Κάποτε, έριχναν τα βιβλία στη πυρά, πλέον πέρασαν χρόνια από τότε και για κάποιους μπορεί να είναι μόνο μια μακρινή ανάμνηση. Το αυγό του φιδιού, βρίσκεται καλά κρυμμένο ανάμεσα στη στοχευμένη έλλειψη παιδείας και στην απουσία σωστής μόρφωσης από την πλευρά του ολοκληρωτικού κράτους. Πως θα ήταν δυνατό να σπάσουμε αυτό το καλούπι, υπάρχει τρόπος εγκαθίδρυσης μια υγιούς παιδείας στην Ελλάδα και το κόσμο;


   Τα κράτη, τα οποία πλέον σχεδόν φανερά και απροκάλυπτα, αποτελούν χρήσιμα εργαλεία των Αγορών, δεν ενδιαφέρονται για την παιδεία με την πραγματική έννοια της λέξης, αλλά για την εκπαίδευση και την εξειδίκευση πειθήνιων πελατών, υπηκόων καταναλωτών. Η παιδεία παράγει ελεύθερους και σκεπτόμενους πολίτες. Η εκπαίδευση πάλι, κοπάδια πιθηκιζόντων υποτελών που φυτοζωούν, παράγουν και αναπαράγονται ως γρανάζια και εξαρτήματα, μέρη μιας εφιαλτικής μηχανής παραγωγής πλούτου-ισχύος για πολύ λίγους. Η Ελλάδα δυστυχώς από την δημιουργία της ως θνησιγενές προτεκτοράτο της Ευρώπης τότε, και των Αγορών σήμερα, ως κρατική οντότητα, ελάχιστα μπορεί να κάνει. Οι πολίτες της πάλι, όσοι ακόμα έχουν συνείδηση ότι είναι πολίτες και όχι ευκαιριακοί πελάτες τετραετίας, μπορούν να παλέψουν. Να διεκδικούν, να ξυπνούν συνειδήσεις, έμπρακτα, καθημερινά, ξεκινώντας από τον εαυτό μας, τα παιδιά μας, κυρίως αυτά, το περιβάλλον μας, τη δουλειά μας. Θα αλλάξει ο κόσμος προς το καλύτερο έτσι; Δεν το ξέρουμε και πιθανώς στην περιορισμένη διάρκεια της ζωής μας να μην το δούμε. Αυτό είναι και το μεγαλείο όμως, να παλέψουμε για τις γενιές που θα έρθουν. Αν το θέλετε, αυτό είναι το πραγματικό νόημα του ενστίκτου αυτοσυντήρησης. Μόνο έτσι θα ραγίσουν τα καλούπια, θα αποδομηθεί το σαθρό οικοδόμημα και υπάρχει τότε η πιθανότητα να χτιστεί νέο, καλύτερο. Ουτοπία; Μπορεί. Δεν έχουμε να χάσουμε παρά τα πνευματικά δεσμά μας. Ας το προσπαθήσουμε.




   
Κάπου θαμμένη, μεταξύ του ηδονικού 80 και του ελπιδοφόρου 90, υπήρχε η γενική πίστη πως το ανθρώπινο είδος πορευόταν για μια ουτοπική κοινωνία,
σχεδόν βγαλμένη από τις ιστορίες του "AEON Flux". Μιας κοινωνίας χωρίς ναρκωτικά, συγκρούσεις, έγκλημα, φθόνο και πόλεμο. Πως φτάσαμε στην μεγαλομανία του σήμερα,
πιστεύεις πως θα μπορέσουμε ως συλλογικότητα, να αποτρέψουμε την δυστοπία του αύριο;



   
Ήταν μία φρούδα ελπίδα του συλλογικού ασυνείδητου, εύπεπτη, χρήσιμη ως εργαλείο ενός κόσμου που πίστευε ότι ελέγχει και ορίζει τη ζωή του παρά πως η ζωή του ορίζεται και ελέγχεται από το παγκόσμιο χρήμα κι αυτούς που το εξουσιάζουν. Και εντέχνως προβλήθηκε ως ελπιδοφόρο μελλοντικό αίτημα για κοινωνική και ατομική ασφάλεια και σιγουριά, αφήνοντας μία υποψία όμως, έναν ψίθυρο να πλανάται, ότι προαπαιτούμενο για να απολαύσουμε κάτι τέτοιο, είναι η παραχώρηση ελευθεριών και δικαιωμάτων. Στο όνομα της ασφάλειας βεβαίως βεβαίως. Όσο για την δυστοπία του αύριο, είναι ήδη παρούσα. Είναι εδώ ως νέο σκότος που θα καλύψει τον κόσμο, αντίστοιχο με αυτό του μεσαίωνα.





Έγραψες κάποτε:

"Να γελάτε μωρέ!
Σε κάθε γαμημένη ευκαιρία!
Να γελάτε!
Δεν αξίζουμε το σκυθρώπιασμα."


   
Το γέλιο' το χαμόγελο, είναι μια μορφή αντίστασης, ενάντια στο μένος που θέλει να μας κατασπαράξει. Μιζέρια και φτώχεια δεν πάνε μαζί, δεινά που
είμαστε αναγκασμένοι να ανεχόμαστε, χωρίς ποτέ να είχαμε την ευθύνη για την τιμωρία που μας έχουν επιβάλει. Πως μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή μια οργανωμένη αντίσταση;

   
Το γέλιο, το χαμόγελο, ακόμα και μέσα στον πόνο ή την δυστυχία, είναι μορφή μεγαλείου, θάρρους και αντίστασης. Είναι φάρμακο τονωτικό και ασπίδα. Ειδικά όταν σου έχουν γαμήσει τη ζωή. Χαμογελάς έστω με θίψη ή καγχάζεις με οργή και αγανάκτηση, για να μην τους αφήσεις να δουν ότι πονάς, να μην τους περάσει καν σαν υποψία από τον σάπιο τους νου ότι κατάφεραν να σε τσακίσουν. Γελάς γιατί ακόμα και με δεσμά, είσαι λεύτερος. Γελάς γιατί ακόμα κι όταν θα είσαι νεκρός, το γέλιο σου θα γίνει η Ερινύα τους και η Νέμεση τους, η αποτυχία τους. Γελάς γιατί το γέλιο σου αυτό θα δώσει δύναμη και σε άλλους που την χρειάζονται. Και ναι, έτσι μπορεί να αυτοοργανωθεί και όχι να οργανωθεί αντίσταση.



   
Το κόσμημα είναι ένα πανάρχαιο σύμβολο του ανθρώπινου πολιτισμού, διαχρονικά ακολούθησε πολλούς ρόλους στη δομή του. Από σύμβολο θεών και αυτοκρατόρων
μέχρι την "χλίδα" και "κυρίλα" της "μοντέρνας" δηθενοκοινωνίας. Ως τεχνίτης κοσμημάτων, πως θα παρουσίαζες την σημαντικότητα τους και τη σωστή εφαρμογή τους στην εικόνα ενός καλλισθενικού πολιτισμού;

 

    Έχω σπουδάσει και κόσμημα τέσσερα χρόνια (μεταξύ άλλων). Μου αρέσει να φτιάχνω πράγματα για μένα και τους ανθρώπους που αγαπώ. Από μέταλλο, ξύλο, πέτρα ή ό,τι άλλο μου κινήσει το ενδιαφέρον και μ΄ αρέσει ως υλικό. 

   Δεν το έκανα ποτέ επάγγελμα, δεν μπορώ να το κάνω, γιατί είμαι χείριστος έμπορος του εαυτού μου. Έπειτα, αποκτώ μιά υπαρξιακή και αγαπητική σχέση με τα αντικείμενα που φτιάχνω. Τα θεωρώ κομμάτια από μένα. Πώς λοιπόν να τα πουλήσω και μάλιστα σε κάποιον άγνωστο; Τα κρατάω λοιπόν για μένα ή τα χαρίζω με αγάπη σε όσους θεωρώ ότι το αξίζουν. Με δεδομένο ότι δεν μπορώ ούτε να πουλιέμαι, ούτε να με αγοράζουν. Και το εμπόριο τί θα γίνει; Δεν ξέρω και δεν με πολυκαίει. Ας καίει τους εμπόρους αυτό και τους πελάτες. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων εστιάζει πρώτα στην οικονομική αξία και όχι στην καλλιτεχνική ή αισθητική. Για μένα τα δικά μου κοσμήματα ή αντικείμενα, είναι πολύ σημαντικά λοιπόν, γιατί αποτελούν μέρη της ιστορίας μου και της προσωπικότητας μου και φυσικά δεν μπορώ καν να τα διανοηθώ ως προϊόντα. Είναι μία ας πούμε αιρετική άποψη που ξεκουράζει τη ψυχή μου και δεν βαραίνει την τσέπη μου.

 


 



You may also like